Een warmtegemeenschap is een warmtebedrijf van, voor en door de eindgebruikers. Dat betekent dat het eigendom en de zeggenschap over het warmtenet liggen bij de eindgebruikers van het warmtenet. Zo is het een democratische en lokale organisatievorm voor warmtenetten. Door heel Nederland zien we al coöperatieve warmtenet projecten ontstaan die straks onder de definitie van een warmtegemeenschap gaan vallen. CE Delft schat de potentie van warmtegemeenschappen in tot wel 25% van alle warmtenetten.
‘Warmtegemeenschap’ is een term die in de nieuwe Warmtewet wordt geïntroduceerd. Belangrijke eigenschappen zijn:
- lokaal eigendom,
- democratisch zeggenschap, en
- geen winstoogmerk.
Zo’n gemeenschap kan straks een aangewezen warmtebedrijf worden op kavels groter dan 1500 aansluitingen. Dat is een stevige positie voor bewoners in de warmtetransitie!
Ontwikkelfonds Warmte
Tijdens de rondetafelgesprekken ging het over enkele mythes die leven rondom warmtegemeenschappen. Het zijn namelijk geen lieve vrijwilligersclubjes die op de vrijdagmiddag aan de keukentafel eventjes een warmtenet gaan maken.
Met het Ontwikkelfonds Warmte en met de oprichting van Buurtwarmte gaat de coöperatieve route in de warmtetransitie nu vliegen. Via het ontwikkelfonds kan een lokaal initiatief namelijk geld lenen om de ontwikkelfase te financieren en betaalde krachten aan te stellen (tot wel 1 miljoen). Via Buurtwarmte kan expertise worden ingevlogen en worden standaarden en templates gemaakt voor de coöperatieve sector. Zo kan een lokaal initiatief snel professionaliseren.
Rol warmtegemeenschappen in warmtetransitie
De unieke rol die warmtegemeenschappen spelen in de warmtetransitie is dat ze beginnen vanuit de eindgebruiker en zo de vraag naar een warmtenet organiseren. Een bewoner blijkt zijn voordeur makkelijker open te doen voor een buur! En als er altijd transparantie is en mogelijkheid tot inspraak, zet een bewoner sneller een handtekening. Via een warmtegemeenschap kan je dat organiseren.
De projecten van energiecoöperatie Ketelhuis WG en het warmtebedrijf Muiderberg van Energiecoöperatie Wattnu lieten tijdens het congres zien dat de coöperatieve route nationale aandacht krijgt. Het project Ketelhuis won namelijk de aanmoedigingsprijs voor meest innovatieve warmtenet, vanwege het 100% coöperatieve eigendom. Miel Jansen, voorzitter van Wattnu, was genomineerd als warmtetransitiemaker van het jaar.
🎧 Meer weten? Luister dan naar deze podcast die met Ilonka op het congres is opgenomen.
💡 Of kijk in de kenniscollectie van Energie Samen.