Dit is een hele mooie mijlpaal! Wendy Springer, beleidsadviseur energiecoöperaties bij de gemeente Amsterdam geeft aan dat er in de uitvoering nog wel een aantal vragen moeten worden beantwoord: “Wat hebben energiegemeenschappen nodig om deze volwaardige positie in te kunnen nemen? Welke kennis en kunde mist? Hoe kan de gemeente deze partijen beter ondersteunen? En wat is de juiste taak- en rolverdeling?”
Energie Diensten Organisatie (EDO)
Om alle opties en mogelijkheden goed tegen elkaar af te wegen voordat er beslissingen worden gemaakt, schreef de gemeente Amsterdam een aanbesteding uit voor een scenario-onderzoek voor een Energie Diensten Organisatie (EDO). Hierbij ligt de focus op de ondersteuning van warmteprojecten. Daar ligt momenteel de grootste behoefte. Uiteindelijk zal de EDO de scope breder trekken dan alleen warmte.
Buurtwarmte heeft deze aanbesteding gewonnen, waardoor we sinds oktober 2024 aan de slag zijn met vier belangrijke elementen voor de op te richten EDO:
- Wat zijn de doelen?
- Welke taken horen er wel en niet bij?
- Hoe ziet de ideale besturing, governance eruit?
- Hoe regel je de financiering?
Belangrijke vragen die een zorgvuldig antwoord vergen om het project succesvol te maken.
Amsterdammers zelf aan het roer
Vanuit Buurtwarmte is onder andere Ronald Korpershoek, Adviseur organisatieontwikkeling en financiering bij Buurtwarmte, betrokken bij dit project.
Ronald: “Amsterdam wil de inwoners graag zelf mede aan het roer zetten. Als je dat doet in je beleid, moet je daar ook uitvoering aan geven door dit te faciliteren. De gemeente wil daarmee ook bereiken dat de opgedane kennis rondom warmteprojecten binnen de gemeente blijft. Dat is effectiever dan dat er overal initiatieven starten, bij adviesbureaus aankloppen, kennis inkopen zonder dat deze kennis permanent voor alle initiatieven beschikbaar komt. De kennis die wordt ontwikkeld, moet binnen de sector worden verankerd. Daarvoor wordt deze Energie Diensten Organisatie opgericht.”
De oprichting van EDO
Om de wensen en hulpvragen van alle stakeholders goed te verwerken in het Amsterdamse dienstenorganisatie, heeft Buurtwarmte een uitgebreid traject doorlopen. Ronald: “Tijdens dit traject hebben we een brede groep stakeholders aan tafel gehad. We spraken eerst de warmte-initiatieven, gevolgd door de gemeenteambtenaren, en als derde groep: alle energiecoöperaties in de brede zin, dus ook wind- en zonprojecten. Deze zijn zich nu al aan het verzamelen in een koepelorganisatie, waar naar verwachting straks ook de warmte-initiatieven bij zullen passen.”
In het algemeen zie je dat koepelorganisaties zich bezighouden met drie belangrijke activiteiten: belangenbehartiging, verkoop van energie en/of de levering van diensten. Wat de plek wordt van de EDO in Amsterdam is nog onderdeel van onderzoek. Eén van de scenario’s is dat de EDO onderdeel wordt van de koepel en daarmee invulling geeft aan ‘diensten leveren’.
Van de tekentafel naar doorpakken
Momenteel worden er vanuit Buurtwarmte allerlei scenario’s uitgewerkt over hoe EDO goed kan functioneren. Eind maart wordt hiervoor het eindrapport opgeleverd. Ronald: “Om meteen goed van start te kunnen gaan met EDO, heeft gemeente Amsterdam nog een aanbesteding uitgeschreven in december 2024. Ook deze heeft Buurtwarmte gewonnen. Hiervoor is inmiddels al een paralleltraject opgestart, om de plannen van de tekentafel meteen door te vertalen naar het daadwerkelijk ondersteunen van de warmte-initiatieven. Op deze manier kunnen we leren van de praktijk.”
In januari 2025 is de pilot opgestart, waarbij de hulpvragen van warmte-initiatieven worden geïnventariseerd. “Bij het beantwoorden van deze hulpvragen, komt EDO om de hoek kijken. Zo kunnen we het balletje meteen door laten rollen, en de warmte-initiatieven goed op stoom brengen”, aldus Ronald. “Uiteindelijk is de verwachting dat warmte onderdeel wordt van een geïntegreerd energiesysteem. Hierbij vormt warmte een belangrijke schakel. Opgewerkte energie uit bijvoorbeeld wind of zon, waar op enig moment geen afname voor is, kan je opslaan in warmte. Zo komt uiteindelijk alles bij elkaar.”
Wil jouw gemeente ook beter samenwerken met energiegemeenschappen, maar weet je niet waar je moet beginnen? Bekijk dan onze Masterclass ‘succesvol samenwerken met warmte-initiatieven’ of stuur een bericht via ons contactformulier voor meer informatie.